തഹ്മീദിന്റെ മഹത്വങ്ങളും അതു ചൊല്ലേണ്ട അവസരങ്ങ ളുമറിയിക്കുന്ന ധാരാളം തിരുമൊഴികളുണ്ട്. ചിലതു ഒരു അദ്ധ്യാ യമായി ഇവിടെ നൽകുന്നു.

അബൂഹുറയ്റ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ  യിൽ നിന്നും അബൂസഇൗദിൽഖുദ്രി رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ യിൽ നിന്നും നിവേദനം. അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂൽ ‎ﷺ  പറഞ്ഞു:

“വാക്കുകളിൽ നാലെണ്ണത്തെ അല്ലാഹു തെരഞ്ഞെടുത്തു: സു ബ്ഹാനല്ലാഹ്, വൽഹംദുലില്ലാഹ്, വലാഇലാഹ ഇല്ലല്ലാഹ്, വല്ലാഹു അക്ബർ. ഒരാൾ സുബ്ഹാനല്ലാഹ് എന്നുപറഞ്ഞാൽ അയാൾ ക്ക് ഇരുപതു നന്മകൾ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെടും, അയാളിൽനിന്ന് ഇ രുപതു തിന്മകൾ മായ്ക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യും. ഒരാൾ അല്ലാഹു അക്ബർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇതു പോലെത്തന്നെയാണ്. ഒരാൾ ലാഇലാഹ ഇല്ലല്ലാഹ് എന്നുപറഞ്ഞാലും ഇതുപോലെത്തന്നെയാ ണ്. ഒരാൾ ആത്മാർത്ഥമായി അൽഹംദുലില്ലാഹി റ്വബ്ബിൽആല മീൻ എന്നുപറഞ്ഞാൽ അയാൾക്ക് മുപ്പതു നന്മകൾ രേഖപ്പെടു ത്തപ്പെടുകയും മുപ്പതു പാപങ്ങൾ അയാളിൽനിന്ന് മായ്ക്കപ്പെടു കയും ചെയ്യും”  

സന്തതികൾ മരണപ്പെടുകയും ദുഃഖം അണപൊട്ടുകയും ചെയ്യുന്ന വേളയിൽ വിശ്വാസിയായ രക്ഷിതാവിനോട് അൽഹം ദുലില്ലാഹ് പറയുവാനും ഇസ്തിർജാഇന്റെ വചനം അഥവാ, 

“ഞങ്ങൾ അല്ലാഹുവിന്റെ അധീനത്തിലാണ് അവങ്കലേക്കുമാത്ര മായി മടങ്ങുന്നവരുമാണ്” എന്നു ചൊല്ലുവാനുമാണ് നബി ‎ﷺ  പഠിപ്പിച്ചത്. സന്തതി മരണപ്പെടുമ്പോൾ അല്ലാഹുവിനെ സ്തുതിച്ച് ഇ സ്തിർജാഅ് ചൊല്ലിയാൽ, എന്റെ ദാസന് നിങ്ങൾ സ്വർഗത്തിൽ ഒരു വീടു പണിയുക. അതിന് നിങ്ങൾ ബയ്ത്തുൽഹംദ്  എന്നു പേരിടുകയും ചെയ്യുക എന്ന് അല്ലാഹു മലക്കുകളോടു പറയു മെന്ന് നബി ‎ﷺ  അറിയിച്ചു.  

ഹംദു ചൊല്ലുന്നതിന്റെ മഹത്വം അറിയിക്കുന്ന തിരു മൊഴികൾ സ്ഥിരപെട്ടിട്ടുണ്ട്. താഴെ വരുന്ന ദിക്റുകൾ അഥവാ,

ഇതിൽ അൽഹംദുലില്ലാഹ് (എന്ന ദിക്റ്) മീസാനിനെ നിറക്കു മെന്നും സുബ്ഹാനല്ലാഹി വൽഹംദുലില്ലാഹ് (എന്നീ ദിക്റുകൾ) അല്ലെങ്കിൽ സുബ്ഹാനല്ലാഹി വൽഹംദുലില്ലാഹ്(എന്ന ദിക്ർ) ആ കാശങ്ങൾക്കും ഭൂമിക്കുമിടയിൽ (പുണ്യം) നിറക്കുമെന്നും ഇമാം മുസ്ലിം നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീഥിലുണ്ട്. 

 

 

നബി ‎ﷺ  , മകൾ ഫാത്വിമ  رَضِيَ اللَّهُ عَنْها  യേയും മരുമകൻ അലി رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ യേയും അവർ കിടപ്പറ പ്രാപിച്ചാൽ താഴെ വരുവിധം ചൊല്ലുവാൻ പ ഠിപ്പിച്ചു. വീട്ടിൽ ഒരു വേലക്കാരൻ സഹായത്തിന് ഉണ്ടാകുന്നതി നേക്കാൾ ഉത്തമമാണ് ഇൗ തസ്ബീഹുകളും തഹ്മീദുകളും ത ക്ബീറുകളുമെന്ന് തിരുമേനി ‎ﷺ  ഉണർത്തി. സംഭവം വിശദമായി ബുഖാരിയുലുണ്ട്.

 

، سُبْحَانَ اللهِ     الحَمْدُ للهِ ഇവ മുപ്പത്തിമൂന്ന് തവണയും

اللهُ أَكْبَرُ  മുപ്പത്തിനാലു തവണയും ചൊല്ലുക.

നബി ‎ﷺ  കിടപ്പറ പ്രപിച്ചാൽ പറഞ്ഞിരുന്നതായി ഇമാം മുസ്‌ലിം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്ന ഹദീഥിൽ ഇപ്രകാരം കാണാം:

നമ്മെ ഭക്ഷിപ്പിക്കുകയും കുടിപ്പിക്കുകയും നമ്മുടെ കാര്യങ്ങൾ നിർവ്വഹിക്കുകയും നമുക്ക് അഭയമേകുകയും ചെയ്തവനായ അല്ലാഹുവിന് മാത്രമാകുന്നു സ്തുതികൾ മുഴുവനും. കാരണം കാര്യങ്ങൾ നിർവ്വഹിച്ചു നൽകുവാനും അഭയം നൽകുവാനും യാതൊരാളുമില്ലാത്ത എത്രയാളുകളാണ് ഉള്ളത്.

 

നബി ‎ﷺ  ഉറക്കമുണരുമ്പോൾ ഇപ്രകാരം പറയാറുണ്ടായി രുന്നുവെന്ന് ബുഖാരിയും മുസ്ലിമും നിവേദനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

നമ്മെ മരിപ്പിച്ചതിനു ശേഷം ജീവിപ്പിച്ചവനായ അല്ലാഹുവിന് മാ ത്രമാകുന്നു സർവ്വസ്തുതിയും. അവനിലേക്കാകുന്നു ഉയിർത്തെഴുന്നേൽക്കൽ.

 

ഉറക്കമുണരുന്നവർ ഇപ്രകാരം ചൊല്ലുവാൻ നബി ‎ﷺ  കൽ പിച്ചതായി ഹദീഥിലുണ്ട്.   

എന്റെ ശരീരത്തിൽ സൗഖ്യമേകുകയും എന്റെ റൂഹ് എന്നിൽ തി രിച്ചേകുകയും ദിക്റെടുക്കുവാൻ എന്നെ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്ത അല്ലാഹുവിന് മാത്രമാകുന്നു സർവ്വ സ്തുതികളും.

 

 

വസ്ത്രം ധരിക്കുന്നവൻ ഇപ്രകാരം ചൊല്ലിയാൽ തന്റെ കഴിഞ്ഞുപോയ പാപങ്ങൾ പൊറുക്കപ്പെടുമെന്ന് ഹദീഥിലുണ്ട്. 

എന്നിൽനിന്നുള്ള യാതൊരു കഴിവും ശേഷിയും കൂടാതെ ഇൗ വസ്ത്രം എന്നെ ധരിപ്പിക്കുകയും ഇത് എനിക്കു പ്രദാനംചെയ്യുക യും ചെയ്ത അല്ലാഹുവിനു മാത്രമാകുന്നു സർവ്വസ്തുതികളും.

 

 

നബി ‎ﷺ, പുതുവസ്ത്രം ധരിച്ചാൽ ഇപ്രകാരം പറയാറുണ്ടാ യിരുന്നുവെന്ന് ഹദീഥിൽ വന്നിട്ടുണ്ട്.  

അല്ലാഹുവേ, നിനക്കു മാത്രമാണ് സ്തുതികൾ മുഴുവനും. നീ യാണ് ഇത് എന്നെ ധരിപ്പിച്ചത്. ഇതിന്റെ നന്മയും ഇത് ഏ തൊന്നിനുവേണ്ടി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടുവോ അതിന്റെ നന്മയും നി ന്നോടു ഞാൻ തേടുന്നു. ഇതിന്റെ തിന്മയിൽനിന്നും ഇത് ഏ തൊന്നിനു വേണ്ടി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടുവോ അതിന്റെ തിന്മയിൽ നി ന്നും ഞാൻ നിന്നോടു രക്ഷതേടുന്നു. 

 

ഭക്ഷണം കഴിച്ച വ്യക്തി ഇപ്രകാരം ചൊല്ലിയാൽ അവന്റെ കഴിഞ്ഞുപോയ പാപങ്ങൾ പൊറുക്കപ്പെടുമെന്ന് ഹദീഥിലുണ്ട്.  

എന്നിൽനിന്നുള്ള യാതൊരു കഴിവും ചലനശേഷിയും കൂടാതെ ഇത് എന്നെ ഭക്ഷിപ്പിക്കുകയും ഇത് എനിക്ക് പ്രദാനം ചെയ്യുക യും ചെയ്ത അല്ലാഹുവിനുമാത്രമാകുന്നു സർവ്വ സ്തുതികളും.

നബി ‎ﷺ  ഭക്ഷണം കഴിക്കുകയോ വെള്ളം കുടിക്കുകയോ ചെയ്താൽ ഇപ്രകാരം ചൊല്ലാറുള്ളതായി ഹദീഥിലുണ്ട്.   

 

ഭക്ഷിപ്പിക്കുകയും കുടിപ്പിക്കുകയും ദഹിപ്പിക്കുകയും അതിനെ (വിസർജ്ജിക്കുവാൻ) പുറത്തേക്ക് വഴിയാക്കുകയും ചെയ്ത അല്ലാഹുവിന് മാത്രമാകുന്നു സർവ്വ സ്തുതികളും.

 

 

ഒരാൾ, രോഗംകൊണ്ടോ മറ്റോ പരീക്ഷിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തി യെ കാണുകയും ഇപ്രകാരം പറയുകയും ചെയ്താൽ ആ പരീക്ഷണം അയാൾക്ക് ഏൽക്കുകയില്ലന്ന് ഹദീഥിൽ വന്നിട്ടുണ്ട്.   

താങ്കളെ പരീക്ഷിച്ചതിൽനിന്ന് എനിക്ക് സൗഖ്യം നൽകിയ, അവൻ സൃഷ്ടിച്ച ധാരാളം സൃഷ്ടികളേക്കാൾ എനിക്ക് ശ്രേഷ്ഠത നൽകിയ അല്ലാഹുവിന് മാത്രമാകുന്നു സ്തുതികൾ മുഴുവനും 

 

 

മഴ പെയ്യാതെ മഴക്കാറ് നീങ്ങിയാൽ നബി ‎ﷺ  അല്ലാഹു വിനെ സ്തുതിക്കുമായിരുന്നു എന്ന് ഹദീഥിലുണ്ട്.   

 

തുമ്മിയ വ്യക്തി അല്ലാഹുവിനെ സ്തുതിക്കുവാനും സ്തുതിക്കുന്നത് കേട്ട വ്യക്തിയും തുമ്മിയവനും അന്യോന്യം ദുആ ചെയ്യുവാനും നബി ‎ﷺ  കൽപിച്ചു. അതിനുള്ള ദുആയും അത് മുസ്ലിംകൾ തമ്മിലുള്ള ബാധ്യതയുമാണെന്നതും തിരുമേനി ‎ﷺ  പഠിപ്പിച്ചു. ഇൗ വിഷയത്തിൽ ഹദീഥുകൾ ബുഖാരിയിലുണ്ട്.

 

നമസ്കാരത്തിൽ റുകൂഇൽനിന്ന് തല ഉയർത്തി തിരുനബി ‎ﷺ തന്റെ കൈകൾ ഉയർത്തുമ്പോൾ താഴെ വരുംപ്ര കാരം ചൊല്ലിയിരുന്നതായി ഇബ്നുഉമറി رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ൽ നിന്ന് ഇമാം ബുഖാരി സ്വഹീഹിൽ നിവേദനം ചെയ്യുന്ന ഹദീഥിലുണ്ട്. 

അല്ലാഹുവിനെ സ്തുതിച്ചവർക്ക് അവൻ കേട്ട് (ഉത്തരം നൽ കട്ടെ) 

നബി ‎ﷺ, നമസ്കാരത്തിൽ റുകൂഇൽനിന്ന് ഉയർന്നു നിന്നാൽ താഴെവരുന്ന ദിക്റുകൾ ചൊല്ലിയിരുന്നതായി സ്വ ഹീഹു മുസ്ലിമിലുണ്ട്. 

ആകാശങ്ങളിലും ഭൂമിയിലും ശേഷം നീ ഉദ്ദേശിച്ച എല്ലായിട ത്തും നിറയെയുള്ള സ്തുതികൾ നിനക്കുമ മാത്രാണ്. ഉന്ന തിക്കും പ്രശംസക്കും അർഹനായവനേ! ഞങ്ങളെല്ലാം നിന്റെ അടിമകളായിരിക്കെ ഒരു ദാസൻ പറയുവാൻ ഏറ്റവും അർ ഹമായത് ഇതാണ്. അല്ലാഹുവേ, നീ നൽകുന്നതു തടയുന്ന വനില്ല നീ തടയുന്നതു നൽകുന്നവനുമില്ല, ഏതു ധനികന്റെ ഐശ്വര്യവും നിന്റെ അടുക്കൽ ഉപകരിക്കുകയില്ല.  

 

അല്ലാഹുവേ, ഞങ്ങളുടെ നാഥാ ആകാശങ്ങളിലും ഭൂമിയി ലും അവക്കിടയിലും ശേഷം നീ ഉദ്ദേശിച്ച എല്ലായിടത്തും നിറ യെയുള്ള മുഴുവൻ സ്തുതിയും നിനക്കു മാത്രമാണ്.

 

അനുഗ്രഹീതവും വിശിഷ്ഠവുമായ അതിരറ്റ മുഴുവൻ സ്തു തികളും ഞങ്ങളുടെ നാഥാ നിനക്കു മാത്രമാകുന്നു 

നബി ‎ﷺ , റുകൂഇൽനിന്ന് തല ഉയർത്തി സമിഅല്ലാഹു ലിമൻ ഹമിദഃ എന്നു ചൊല്ലിയപ്പോൾ ഒരിക്കൽ ഒരാൾ മേൽപ്ര കാരം സ്തുതിവചനം ചൊല്ലി. നമസ്കാരാനന്തരം നബി അ ദ്ദേഹത്തെ തിരക്കിക്കൊണ്ടു പറഞ്ഞു: “മുപ്പതിൽപരം മലക്കുകൾ, തങ്ങളിൽ ആര് ആദ്യം ഇത് രേഖപ്പെടുത്തണമെന്നതി നായി അതിലേക്ക് മത്സരിക്കുന്നത് ഞാൻ കണ്ടു” ഈ സംഭ വം സ്വഹീഹുൽബുഖാരിയിലുണ്ട്.

 

നബി ‎ﷺനമസ്കാരത്തിൽനിന്ന് സലാം വീട്ടിയാൽ ഇ പ്രകാരം ചൊല്ലിയിരുന്നതായി അബ്ദുല്ലാഹ് ഇബ്നു സുബെയ്റി رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ൽനിന്ന് ഇമാം മുസ്ലിം നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീഥിലുണ്ട്.  

ഇവ ഓരോന്നും 33 പ്രാവശ്യം ചൊല്ലുക. ശേഷം താഴെ വരുന്ന ദിക്റുകൊണ്ട് നൂറ് തികക്കുക”

ഹംദ് ചൊല്ലുവാനുള്ള സന്ദർഭങ്ങളും ഹംദിന്റെ മഹത്വങ്ങ ളും ധാരാളമാണ്. ചിലതു മാതമാണ് ഇവിടെ നൽകിയിട്ടുള്ളത്.