“ബഹുമത, ബഹുസ്വര സാമൂഹിക ക്രമത്തില്‍ ഇസ്‌ലാം ഉള്‍ക്കൊണ്ട് ജീവിക്കാന്‍ സാധ്യമോ?”

മുസ്ലിംകളിലെ ചില ആളുകളെങ്കിലും ആശങ്കപ്പെടുന്നതും ഉത്തരം തേടുന്നതുമായ ഒരു ചോദ്യമാണ് ഇത്. കാരണം ഇതര മതവിശ്വാസികളുമായി എല്ലാതരത്തിലും അകന്നു നിന്നാല്‍ മാത്രമെ യഥാ൪ത്ഥ വിശ്വാസിയായി ജീവിക്കാന്‍ സാധിക്കൂവെന്ന ചില തെറ്റായ ശബ്ദങ്ങള്‍ ഇടക്ക് എവിടെ നിന്നൊക്കെയോ കേള്‍ക്കാറുണ്ട്. ഇത്തരം സാഹചര്യത്തില്‍ ചില കാര്യങ്ങള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

ഇസ്‌ലാം പരിചയപ്പെടുത്താന്‍ വന്ന സകല പ്രവാചകന്മാരും ബഹുമതങ്ങളും വ്യത്യസ്ത ചിന്താധാരകളും കലര്‍ന്ന സാമൂഹിക അന്തരീക്ഷത്തില്‍ തന്നെയാണ് ജീവിച്ചതും വളര്‍ന്നതും അതിശക്തവും യുക്തിഭദ്രവുമായി പ്രബോധനം നിര്‍വഹിച്ചതും. ഇതില്‍ നിന്നു തന്നെ ഇസ്‌ലാം, ബഹുസ്വര സമൂഹത്തില്‍ പൂര്‍ണാര്‍ത്ഥത്തില്‍ സാധ്യമാണെന്ന് വ്യക്തമാണ്. ശി൪ക്കില്‍ മുങ്ങിക്കുളിച്ച ഒരു സമൂഹത്തില്‍ ജീവിച്ചിട്ടും ഇബ്രാഹിം നബിയെ(അ) കുറിച്ച് അദ്ദേഹം കടമകള്‍ നിറവേറ്റിയ വ്യക്തിത്വമെന്ന് അല്ലാഹു വിശേഷിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത് ശ്രദ്ധയമാണ്. അനിസ്ലാമിക വ്യവസ്ഥിതിയില്‍ ജീവിച്ചിട്ടും അദ്ദേഹത്തിന് യഥാ൪ത്ഥ വിശ്വാസിയായി ജീവിക്കാന്‍ സാധിച്ചുവെന്ന് ചുരുക്കം.

وَإِبْرَٰهِيمَ ٱلَّذِى وَفَّىٰٓ

(കടമകള്‍) നിറവേറ്റിയ ഇബ്രാഹീം (ഖു൪ആന്‍:53/37)

ഇസ്‌ലാം ഇന്ത്യയിലേക്ക് കടന്നുവന്നത് അറിഞ്ഞിടത്തോളം പ്രവാചക കാലഘട്ടത്തില്‍ തന്നെയാണ്. പിന്നീട് മാലിക് ബ്നു ദീനാറിന്റെയും സഹപ്രവര്‍ത്തകരുടെയും നേതൃത്വത്തിലും അതിനുശേഷം ജസീറത്തുല്‍ അറബില്‍ നിന്ന് കടന്നുവന്ന മുഹമ്മദ് ബിന്‍ ഖാസിമിന്റെ നേതൃത്വത്തിലും ഇസ്‌ലാം ഇന്ത്യാ രാജ്യത്തേക്ക് കടന്നുവന്നു . ഇവിടെയുള്ള ദ്രാവിഡ, ആര്യ സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ ഇടയിലേക്കാണ് ഇസ്‌ലാം കടന്നുവന്നത്. അവരുമായുള്ള കൊടുക്കല്‍ വാങ്ങലുകളിലൂടെയും വൈയക്തിക, കുടുംബ ബന്ധങ്ങളിലൂടെയും തന്നെയാണ് ഇസ്‌ലാം അതിന്റെ അതിജീവനം സാധ്യമാക്കിയത്.

ഈ അതിജീവനം സൗഹാര്‍ദപരമായി സാധ്യമാക്കിയത് ഖുര്‍ആനിന്റെയും സുന്നത്തിന്റേയും കൃത്യമായ തെളിവുകളുടെ പിന്‍ബലത്തില്‍ തന്നെയായിരുന്നു.

وَتَعَاوَنُوا۟ عَلَى ٱلْبِرِّ وَٱلتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا۟ عَلَى ٱلْإِثْمِ وَٱلْعُدْوَٰنِ ۚ

…….. പുണ്യത്തിലും ധര്‍മ്മനിഷ്ഠയിലും നിങ്ങള്‍ അന്യോന്യം സഹായിക്കുക. പാപത്തിലും അതിക്രമത്തിലും നിങ്ങള്‍ അന്യോന്യം സഹായിക്കരുത്‌……..(ഖു൪ആന്‍ :5/2)

لا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ

മതകാര്യത്തില്‍ നിങ്ങളോട്‌ യുദ്ധം ചെയ്യാതിരിക്കുകയും, നിങ്ങളുടെ വീടുകളില്‍ നിന്ന്‌ നിങ്ങളെ പുറത്താക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം നിങ്ങളവര്‍ക്ക്‌ നന്‍മ ചെയ്യുന്നതും നിങ്ങളവരോട്‌ നീതി കാണിക്കുന്നതും അല്ലാഹു നിങ്ങളോട്‌ നിരോധിക്കുന്നില്ല. തീര്‍ച്ചയായും അല്ലാഹു നീതി പാലിക്കുന്നവരെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു. (ഖു൪ആന്‍ : 60/8 )

ബഹുമത, ബഹുസ്വര സാമൂഹിക ക്രമത്തില്‍ ഇസ്‌ലാം ഉള്‍ക്കൊണ്ട് പരിപൂ൪ണ്ണ മുസ്ലിമായി ജീവിക്കാന്‍ സാധിക്കുമെന്നതില്‍ മുഹമ്മദ് നബിയുടെ(സ്വ) ജീവിതത്തില്‍ മാതൃകയുണ്ട്.

عَنْ عَائِشَةَ ـ رضى الله عنها ـ قَالَتْ تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَدِرْعُهُ مَرْهُونَةٌ عِنْدَ يَهُودِيٍّ بِثَلاَثِينَ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ

ആയിശയില്‍(റ) നിന്ന് നിവേദനം: നബി(സ്വ) വഫാത്താകുമ്പോള്‍ തന്റെ പടയങ്കി മുപ്പത് സ്വാഅ് ഗോതമ്പിന് ഒരു ജൂതന്റെ അടുത്ത് പണയത്തിലായിരുന്നു. (ബുഖാരി:2916)

പണക്കാരായ സ്വഹാബികള്‍ ഉണ്ടായിരിക്കെ, നബി(സ്വ) അല്‍പം ഭക്ഷ്യ ധാന്യത്തിനായി തന്റെ പടയങ്കി അയല്‍വാസിയായ ഒരു ജൂതന് പണയം വെച്ചതില്‍ അമുസ്ലിംകളുമായുള്ള ബന്ധം എങ്ങനെയായിരിക്കണമെന്ന് വ്യക്തമായ സൂചനയുണ്ട്.

‘നബിﷺക്ക് സേവനം ചെയ്തിരുന്ന ജൂതനായ ഒരു കുട്ടി രോഗിയായപ്പോള്‍ നബിﷺ അവനെ സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ ചെന്ന സന്ദ൪ഭം പ്രസിദ്ധമാണ്.

عَنْ أَنَسٍ ـ رضى الله عنه ـ قَالَ كَانَ غُلاَمٌ يَهُودِيٌّ يَخْدُمُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم فَمَرِضَ، فَأَتَاهُ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَعُودُهُ، فَقَعَدَ عِنْدَ رَأْسِهِ فَقَالَ لَهُ ‏”‏ أَسْلِمْ ‏”‏‏.‏ فَنَظَرَ إِلَى أَبِيهِ وَهْوَ عِنْدَهُ فَقَالَ لَهُ أَطِعْ أَبَا الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم‏.‏ فَأَسْلَمَ، فَخَرَجَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم وَهْوَ يَقُولُ ‏”‏ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْقَذَهُ مِنَ النَّارِ ‏”‏‏.‏

അനസ് ബിന്‍ മാലിക്(റ) നിവേദനം: ”നബിﷺക്ക് സേവനം ചെയ്തിരുന്ന ജൂതനായ ഒരു കുട്ടിയുണ്ടായിരുന്നു. അവന്‍ രോഗിയായപ്പോള്‍ നബിﷺ അവനെ സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ ചെന്നു. എന്നിട്ട് അവന്റെ തലക്കു സമീപം ഇരുന്ന് അവനോടായി പറഞ്ഞു: ‘മോനേ, നീ അല്ലാഹുവിന് കീഴ്പ്പെടുക.’ ആ കുട്ടി തന്റെ അടുത്തുണ്ടായിരുന്ന പിതാവിനെ നോക്കിയപ്പോള്‍ പിതാവ് മകനോട് പ്രതിവചിച്ചു: ‘മോനേ, അബുല്‍ ക്വാസിമി (റസൂല്‍)നെ അനുസരിക്കുക.’ അവന്‍ മുസ്ലിമായി. അവിടെ നിന്നും പുറത്തേക്ക് വന്ന പ്രവാചകന്‍ﷺ ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞു: ‘നരകശിക്ഷയില്‍ നിന്ന് അവനെ രക്ഷപ്പെടുത്തിയ അല്ലാഹുവിന് സ്തുതി” (ബുഖാരി:1356)

ഇസ്‌ലാമില്‍ അയല്‍വാസികളോടുള്ള സൗഹൃദം ജാതി മത അതിര്‍വരമ്പുകളില്ലാത്തവിധം വിശാലമാണ്. അയല്‍വാസികളോടുള്ള കടമകളും ബാധ്യതകളും പഠിപ്പിക്കുന്നിടത്ത് നബി(സ്വ) ഒരിക്കലും അത് മുസ്ലിമായ അയല്‍വാസിയോടെന്ന് പറഞ്ഞിട്ടില്ല.

عَنْ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَمْرٍو، ذُبِحَتْ لَهُ شَاةٌ فِي أَهْلِهِ فَلَمَّا جَاءَ قَالَ أَهْدَيْتُمْ لِجَارِنَا الْيَهُودِيِّ أَهْدَيْتُمْ لِجَارِنَا الْيَهُودِيِّ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏ “‏ مَا زَالَ جِبْرِيلُ يُوصِينِي بِالْجَارِ حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ ‏”‏

അബ്ദുല്ലാഹിബ്‌നു അംറില്‍(റ) നിന്ന് നിവേദനം: ഒരിക്കല്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബത്തിന് വേണ്ടി ഒരു ആടിനെ അറുത്തു. അദ്ദേഹം വന്നപ്പോള്‍ അദ്ദേഹം ചോദിച്ചു: ”നമ്മുടെ ജൂതനായ അയല്‍വാസിക്ക് നിങ്ങള്‍ നല്‍കിയോ?” റസൂല്‍(സ്വ) ഇങ്ങനെ പറയുന്നതായി ഞാന്‍ കേട്ടിരിക്കുന്നു; ”അയല്‍വാസിയോട് നല്ല നിലയില്‍ വര്‍ത്തിക്കാന്‍ ജിബ്‌രീല്‍ എന്നോട് ആജ്ഞാപിച്ചുകൊണ്ടേയിരുന്നു, അവര്‍ അനന്തരാവകാശത്തില്‍ പങ്കാളിയാകുമോ എന്ന് എനിക്ക് തോന്നുംവരെ. (തി൪മിദി:1943)

അമുസ്ലിംകളുമായി നല്ല നിലയില്‍ വ൪ത്തിക്കുന്നത് ഇസ്‌ലാം ഉള്‍ക്കൊണ്ട് പരിപൂ൪ണ്ണ മുസ്ലിമായി ജീവിക്കുന്നതിന് തടസ്സമല്ലെന്ന് ഇതില്‍ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. നബിയുടെ(സ്വ) ഈ നി൪ദ്ദേശം ജീവിതത്തില്‍ പ്രാവ൪ത്തികമാക്കിയവരായിരുന്നു സ്വഹാബികള്‍. അബൂബക്ക൪(റ) മദീനയിലേക്ക് ഹിജ്റ പോവാന്‍ ഒരുങ്ങിയപ്പോള്‍ നാട്ടിലെ അമുസ്‌ലിം അയല്‍ക്കാര്‍ വന്ന് പറയുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: ”താങ്കളെപ്പോലുള്ളവര്‍ പുറത്ത് പോകുവാനോ പുറത്താക്കപ്പെടുവാനോ പാടില്ല. താങ്കളുടെ സഹവാസം ഞങ്ങള്‍ ഏറെ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.” അബൂബക്ക൪(റ) വിന്റെ അമുസ്‌ലിംകളായ അയല്‍വാസികളോടുള്ള എന്തായിരുന്നുവെന്ന് ഇതില്‍ നിന്നും വ്യക്തമാണ്.

നബിﷺയുടെ മദിനാ ജീവിത കാലഘട്ടം പരിപൂര്‍ണമായ മുസ്‌ലിം സാമൂഹ്യ സാഹചര്യത്തിലായിരുന്നു. ജൂതന്മാര്‍, ക്രിസ്ത്യാനികള്‍ തുടങ്ങിയ വിവിധ മതവിഭാഗക്കാരും മുസ്‌ലിംകള്‍ക്കൊപ്പം ഒരുമിച്ച് ജീവിച്ചു. ആ സാഹചര്യത്തില്‍ നബിﷺ ഇതര മതവിശ്വാസികേളാട് കാണിച്ച വിശാല മനസ്‌കതയും അവരുമായുള്ള പരസ്പര ഇടപഴകലും കാരുണ്യത്തോടെയുള്ള സമീപനവും നല്ല സംസ്‌കാരത്തോടെയുള്ള പെരുമാറ്റവും ശ്രദ്ധേയമാണ്. അവരില്‍ നിന്നുണ്ടായ വീഴ്ചകള്‍ക്ക് മാപ്പ് കൊടുക്കുവാനും അവര്‍ക്ക് സന്മാര്‍ഗം ലഭിക്കുവാന്‍ വേണ്ടി അല്ലാഹുവിനോട് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുവാനും അവിടുന്ന് സദാ സന്നദ്ധനായിരുന്നു. ബഹുമതങ്ങളും സമുദായങ്ങളും ജനവിഭാഗങ്ങളും നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്ന ഒരു സമൂഹത്തില്‍ ജീവിക്കുന്ന മുസ്‌ലിമിന് നബിയുടെ ജീവിതത്തില്‍ നിന്ന് ധാരാളം മാതൃക കണ്ടെത്താന്‍ സാധിക്കും. ഒരു സമൂഹത്തില്‍ അവരോട് ഇടപഴുകി ജീവിക്കുന്നത് ഇസ്‌ലാം ഉള്‍ക്കൊണ്ട് പരിപൂ൪ണ്ണ മുസ്ലിമായി ജീവിക്കുന്നതിന് തടസ്സമായിരുന്നുവെങ്കില്‍ നബി(സ്വ) ഇപ്രകാരം ജീവിച്ചു കാണിച്ച് തരുമായിരുന്നില്ല.

ഇമാം ബുഖാരി ഉദ്ധരിക്കുന്ന ഒരു ഹദീഥില്‍ ഇപ്രകാരം കാണാവുന്നതാണ്: ജുബൈര്‍ ബിന്‍ മുത് ഇം(റ) പറഞ്ഞു: റസൂല്‍ﷺ ബദ്റിലെ ബന്ദികളെ കുറിച്ച് ഇപ്രകാരം പറയുകയുണ്ടായി: ”മുത്ഇം ബിന്‍ അദിയ്യ് ജീവിച്ചിരിപ്പുണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍, അദ്ദേഹമെങ്ങാനുംഎന്നോട് ഈ ബന്ദികളെ കുറിച്ച് സംസാരിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ അദ്ദേഹത്തിനുവേണ്ടി ഞാന്‍ ഇവരെ വെറുതെ വിടുമായിരുന്നു” (ബുഖാരി).

മുത്ഇം വിശ്വാസിയാകാതെ മരണപ്പെട്ടുപോയ വ്യക്തിയായിരുന്നു. എന്നിട്ടും നബിﷺ എത്രമാത്രം അദ്ദേഹത്തെ ആദരിച്ചു! അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നുവെങ്കില്‍ ബദ്റിലെ യുദ്ധത്തടവുകാരെ വരെ ഞാന്‍ വെറുതെ വിടുമായിരുന്നു എന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചതിലും മുസ്ലിംകള്‍ക്ക് എത്രവലിയ മാതൃകയുണ്ട്!

ഒരു സമഗ്രാധിപത്യ രാഷ്ട്ര വ്യവസ്ഥിതി നിലനില്‍ക്കുന്ന ഇസ്‌ലാമിക രാജ്യത്ത് മുസ്ലിംകള്‍ക്ക് പരിപൂ൪ണ്ണ മുസ്ലിമായി ജീവിക്കുന്നതിന് അവിടുള്ള അമുസ്ലിംകളെ ഒഴിവാക്കണമെന്ന് ഇസ്ലാം പറയുന്നില്ലെന്ന് മാത്രമല്ല, അവരോട് ഇസ്‌ലാമിക ഭരണാധികാരികള്‍ക്ക് ബാധ്യതകളുണ്ടെന്ന് പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അവിടെ ഇതര മതവിശ്വാസികള്‍ വിവിധ രൂപത്തില്‍ അധിവസിക്കുന്നുണ്ടാകാം. അവര്‍ മുആഹിദ് (കരാറിലേര്‍പെട്ടവര്‍), മുസ്തഅ്മിന്‍ (സ്ഥിരതാമസക്കാരനല്ലാത്തവര്‍) ദിമ്മിയ്യ് (സംരക്ഷിത ന്യൂനപക്ഷം) എന്നിങ്ങനെ അറിയപ്പെടുന്നു. ഇതില്‍ ഏത് വിഭാഗത്തില്‍ പെട്ടവരാണെങ്കിലും അവരോട് ഇസ്‌ലാമിക ഭരണകൂടവും മുസ്‌ലിം പ്രജകളും കാണിക്കേണ്ട സഹിഷ്ണുതാപരവും സൗഹാര്‍ദ പൂര്‍ണവുമായ നിലപാടുകളില്‍ ഒന്നാമത്തേതാണ് അകാരണമായി അവരെ ഒരിക്കലും ഉപദ്രവിക്കരുത് എന്നത്.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو ـ رضى الله عنهما ـ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏:‏ مَنْ قَتَلَ مُعَاهَدًا لَمْ يَرَحْ رَائِحَةَ الْجَنَّةِ، وَإِنَّ رِيحَهَا تُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ أَرْبَعِينَ عَامًا

അബ്ദുല്ലാഹിബ്‌നു അംറ് ബ്നുല്‍ ആസ്വില്‍(റ) നിന്ന് നിവേദനം: നബിﷺ പറഞ്ഞു: ‘ആരെങ്കിലും ഒരു സംരക്ഷിത അമുസ്‌ലിമിനെ വധിച്ചാല്‍ അവന് സ്വര്‍ഗത്തിന്റെ വാസന പോലും ലഭിക്കില്ല. നാല്‍പത് സംവത്സരങ്ങള്‍ അകലേക്കെത്തുന്ന സുഗന്ധമാണ് സ്വര്‍ഗീയ സുഗന്ധം. (ബുഖാരി: 3166).

അമുസ്ലിം പൗരൻമാരുമായി വിശ്വാസികൾ വർത്തിക്കുമ്പോൾ അവരുടെ കാര്യത്തിൽ പരിഗണിക്കപ്പെടേണ്ടവ ഒരു താക്കീതെന്നോണമാണ്‌ നബി(സ്വ) പഠിപ്പിച്ചത്‌.

عَنْ صَفْوَانَ بْنَ سُلَيْمٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ “‏ أَلاَ مَنْ ظَلَمَ مُعَاهِدًا أَوِ انْتَقَصَهُ أَوْ كَلَّفَهُ فَوْقَ طَاقَتِهِ أَوْ أَخَذَ مِنْهُ شَيْئًا بِغَيْرِ طِيبِ نَفْسٍ فَأَنَا حَجِيجُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

സ്വഫ്‌വാനു ബ്‌നു സുലൈമില്‍(റ) നിന്ന് നിവേദനം: നബിﷺ പറഞ്ഞു: ‘അറിയണം, ആരെങ്കിലും ഒരു സംരക്ഷിത ന്യൂനപക്ഷത്തിലെ അമുസ്‌ലിമിനെ ഉപദ്രവിക്കുക, അവന് കിട്ടേണ്ട അവകാശങ്ങളില്‍ കുറവ് വരുത്തുക, സാധ്യമാകുന്നതിലുപരി വഹിക്കാന്‍ അവനെ നിര്‍ബന്ധിക്കുക, മനപ്പൊരുത്തമില്ലാതെ അവനില്‍ നിന്നും വല്ലതും കവര്‍ന്നെടുക്കുക എന്നിവ ചെയ്യുന്നവനുമായി ഉയിര്‍ത്തെഴുന്നേല്‍പ്പ് നാളില്‍ ഞാന്‍ തര്‍ക്കത്തിലേര്‍പെടും. (അബൂദാവൂദ് : 3052- അല്‍ബാനി സ്വഹീഹെന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു).

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ قَالَ جَاءَ الطُّفَيْلُ بْنُ عَمْرٍو إِلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ إِنَّ دَوْسًا قَدْ هَلَكَتْ، عَصَتْ وَأَبَتْ، فَادْعُ اللَّهَ عَلَيْهِمْ‏.‏ فَقَالَ ‏ “‏ اللَّهُمَّ اهْدِ دَوْسًا وَأْتِ بِهِمْ ‏”‏‏‏

അബൂഹുറൈറയില്‍(റ) നിന്ന് നിവേദനം: തുഫൈല്‍ ബ്‌നു അംറ് അദ്ദൗസി(റ) നബിﷺയുടെ അടുക്കലേക്ക് വന്ന് പറയുകയുണ്ടായി: ‘നിശ്ചയം ഔസ് ഗോത്രം അല്ലാഹുവിന് കീഴൊതുങ്ങാന്‍ വിസമ്മതം കാണിക്കുകയും ധിക്കാരം പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും സ്വയം നശിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. പ്രവാചകരേ, അങ്ങ് അവര്‍ക്കെതിരില്‍ അല്ലാഹുവിനോട് പ്രാര്‍ഥിക്കണം.’ അപ്പോള്‍ നബിﷺ ഇപ്രകാരം പ്രാര്‍ഥിച്ചു: ”അല്ലാഹുവേ, അവര്‍ക്ക് സന്മാര്‍ഗം നല്‍കേണമേ. അവരെ ഞങ്ങളുടെ ദീനിലേക്ക് കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്യേണമേ” (ബുഖാരി: 4392).

ഔസ് ഗോത്രത്തിന്റെ തലവനായിരുന്ന തുഫൈല്ബ്‌നു അംറ്(റ) നബിﷺയില്‍ വിശ്വസിച്ചു. പിന്നീട് തന്റെ ഗോത്രത്തിലേക്ക് മടങ്ങിച്ചെന്ന് അവരെ സത്യപാതയിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചപ്പോള്‍ അവര്‍ വലിയ വിമുഖത കാണിച്ചു. ഇതിലുള്ള സങ്കടമാണ് നബിﷺയുടെ അടുക്കല്‍ വന്ന് അവര്‍ക്കെതിരെ അങ്ങ് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കണമെന്ന് പറയാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചത്. എന്നാല്‍ കാരുണ്യത്തിന്റെ പ്രവാചകന്‍ ചെയ്തത് അവരുടെ ആത്യന്തിക നന്മക്ക് വേണ്ടി, സന്മാര്‍ഗദര്‍ശനത്തിനു വേണ്ടി പ്രാര്‍ഥിക്കുകയാണ്. ഇസ്‌ലാമിനോട് ശത്രുതാ മനോഭാവം കാണിക്കുന്നവരോടു പോലും ഒരു മുസ്‌ലിമിനുണ്ടാകേണ്ട സഹിഷ്ണുതയും, ഗുണകാംക്ഷാതാത്പര്യത്തിന്റെയും മികച്ച ഉദാഹരണമാണ് ഇത്.

عَنْ أَبِي مُوسَى، قَالَ كَانَ الْيَهُودُ يَتَعَاطَسُونَ عِنْدَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم يَرْجُونَ أَنْ يَقُولَ لَهُمْ يَرْحَمُكُمُ اللَّهُ ‏.‏ فَيَقُولُ ‏ “‏ يَهْدِيكُمُ اللَّهُ وَيُصْلِحُ بَالَكُمْ ‏”

അബൂ മൂസല്‍അശ്അരിയില്‍(റ) നിന്ന് നിവേദനം: ‘ജൂതന്മാര്‍ നബിﷺയുടെ അടുക്കല്‍ വന്ന് തുമ്മുമായിരുന്നു. നബിﷺ അവര്‍ക്കുവേണ്ടി ‘യര്‍ഹമുകല്ലാഹ്’ എന്ന് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുമോ എന്ന് നോക്കാന്‍ നേണ്ടിയായിരുന്നു അത്. എന്നാല്‍ നബിﷺ അവര്‍ക്കുവേണ്ടി ഇപ്രകാരം പ്രാര്‍ഥിക്കുമായിരുന്നു: ‘അല്ലാഹു നിങ്ങള്‍ക്ക് സന്മാര്‍ഗം നല്‍കട്ടെ, നിങ്ങളുടെ അവസ്ഥകള്‍ അവന്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് നന്നാക്കിത്തരട്ടെ.’ (തിർമുദി : 2739).

ഇസ്‌ലാമിനോടും മുഹമ്മദ് നബിﷺയോടും അതികഠിനമായ വിരോധം വെച്ചു പുലര്‍ത്തിയിരുന്ന ജൂതന്മാരുടെ നന്മക്കു വേണ്ടി പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാന്‍ നബിﷺക്ക് വൈമനസ്യമുണ്ടായിരുന്നില്ല.

ബഹുദൈവ വിശ്വാസത്തില്‍ നിന്നും ഇസ്ലാമിലേക്ക് കടന്നുവന്നവരെ അവരുടെ ബന്ധുക്കളില്‍ നിന്നും ഇസ്ലാം അകറ്റിയിട്ടില്ലെന്ന് മാത്രമല്ല, അവ൪ക്ക് പുണ്യം ചെയ്യാന്‍ കല്‍പ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِي بَكْرٍ ـ رضى الله عنهما ـ قَالَتْ قَدِمَتْ عَلَىَّ أُمِّي وَهْىَ مُشْرِكَةٌ، فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم، فَاسْتَفْتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قُلْتُ ‏{‏إِنَّ أُمِّي قَدِمَتْ‏}‏ وَهْىَ رَاغِبَةٌ، أَفَأَصِلُ أُمِّي قَالَ ‏ “‏ نَعَمْ صِلِي أُمَّكِ ‏”‏‏

അസ്മാഅ് ബിന്‍ത് അബൂബക്ര്‍(റ) പറയുന്നു: ”എന്റെ മാതാവ് എന്നെ സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ വന്നു. അവര്‍ ബഹുദൈവ വിശ്വാസിയായിരുന്നു. അവരുടെ വിഷയത്തില്‍ ഞാന്‍ നബിﷺയെ ഉത്തരത്തിനായി സമീപിച്ചു. ഞാന്‍ ചോദിച്ചു: ‘എന്റെ മാതാവ് എന്റെ അടുത്തെത്തിയിരിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ അവര്‍ ഇസ്‌ലാം സ്വീകരിക്കാന്‍ തയ്യാറല്ല. ഈ അവസ്ഥയില്‍ എനിക്കവരുമായി കുടുംബ ബന്ധം മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോകാന്‍ പറ്റുമോ?’ നബിﷺ പറഞ്ഞു: ‘അതെ, നീ അവരുമായി കുടുംബബന്ധം നിലനിര്‍ത്തണം.” (ബുഖാരി: 2620)

عَنْ أَبُو هُرَيْرَةَ، قَالَ كُنْتُ أَدْعُو أُمِّي إِلَى الإِسْلاَمِ وَهِيَ مُشْرِكَةٌ فَدَعَوْتُهَا يَوْمًا فَأَسْمَعَتْنِي فِي رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَا أَكْرَهُ فَأَتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا أَبْكِي قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي كُنْتُ أَدْعُو أُمِّي إِلَى الإِسْلاَمِ فَتَأْبَى عَلَىَّ فَدَعَوْتُهَا الْيَوْمَ فَأَسْمَعَتْنِي فِيكَ مَا أَكْرَهُ فَادْعُ اللَّهَ أَنْ يَهْدِيَ أُمَّ أَبِي هُرَيْرَةَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏”‏ اللَّهُمَّ اهْدِ أُمَّ أَبِي هُرَيْرَةَ ‏”‏ ‏.‏ فَخَرَجْتُ مُسْتَبْشِرًا بِدَعْوَةِ نَبِيِّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَلَمَّا جِئْتُ فَصِرْتُ إِلَى الْبَابِ فَإِذَا هُوَ مُجَافٌ فَسَمِعَتْ أُمِّي خَشْفَ قَدَمَىَّ فَقَالَتْ مَكَانَكَ يَا أَبَا هُرَيْرَةَ ‏.‏ وَسَمِعْتُ خَضْخَضَةَ الْمَاءِ قَالَ – فَاغْتَسَلَتْ وَلَبِسَتْ دِرْعَهَا وَعَجِلَتْ عَنْ خِمَارِهَا فَفَتَحَتِ الْبَابَ ثُمَّ قَالَتْ يَا أَبَا هُرَيْرَةَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ – قَالَ – فَرَجَعْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَتَيْتُهُ وَأَنَا أَبْكِي مِنَ الْفَرَحِ – قَالَ – قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَبْشِرْ قَدِ اسْتَجَابَ اللَّهُ دَعْوَتَكَ وَهَدَى أُمَّ أَبِي هُرَيْرَةَ ‏.‏ فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ وَقَالَ خَيْرًا – قَالَ – قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ ادْعُ اللَّهَ أَنْ يُحَبِّبَنِي أَنَا وَأُمِّي إِلَى عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِينَ وَيُحَبِّبَهُمْ إِلَيْنَا – قَالَ – فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏”‏ اللَّهُمَّ حَبِّبْ عُبَيْدَكَ هَذَا – يَعْنِي أَبَا هُرَيْرَةَ وَأُمَّهُ – إِلَى عِبَادِكَ الْمُؤْمِنِينَ وَحَبِّبْ إِلَيْهِمُ الْمُؤْمِنِينَ ‏”‏ ‏.‏ فَمَا خُلِقَ مُؤْمِنٌ يَسْمَعُ بِي وَلاَ يَرَانِي إِلاَّ أَحَبَّنِي ‏.‏

അബൂഹുറയ്‌റ(റ)യില്‍ നിന്ന് നിവേദനം: ”ഞാന്‍ എന്റെ ഉമ്മയെ നിരന്തരമായി ഇസ്‌ലാമിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. ഒരിക്കല്‍ ഞാനവരെ സത്യമതത്തിലേക്ക് വിളിച്ചപ്പോള്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രവാചകനെക്കുറിച്ച് അവര്‍ ഞാന്‍ ഒട്ടും കേള്‍ക്കാനാഗ്രഹിക്കാത്ത പദപ്രയോഗം നടത്തി. അത്‌കേട്ട് ഞാന്‍ കരഞ്ഞുകൊണ്ട് പ്രവാചക സന്നിധിയിലെത്തി പറഞ്ഞു: ”എന്റെ മാതാവിനെ ഞാന്‍ ഇസ്‌ലാമിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. എന്നാല്‍ അവര്‍ വിസമ്മതിക്കുകയാണ് ചെയ്തത്. ഇന്നും ഞാനവരെ ക്ഷണിച്ചു. അപ്പോള്‍ അവര്‍ പ്രതികരിച്ചത് അവരില്‍നിന്ന് ഞാനൊട്ടും കേള്‍ക്കാനാഗ്രഹിക്കാത്ത പദപ്രയോഗങ്ങളുമായാണ്. അതിനാല്‍ എന്റെ മാതാവിന്റെ ഹിദായത്തിനു അങ്ങ് പ്രാര്‍ഥിക്കണം. അപ്പോള്‍ നബിﷺ അവര്‍ക്കു വേണ്ടി ഇപ്രകാരം പ്രാര്‍ഥിച്ചു: ‘അല്ലാഹുവേ, അബൂഹുറയ്‌റയുടെ മാതാവിന് സന്മാര്‍ഗം നല്‍കേണമേ.’ ഞാന്‍ ഈ സുവാര്‍ത്തയുമായി വീട്ടിലേക്ക് പോയി വാതിലില്‍ മുട്ടി. വാതില്‍ അടഞ്ഞുകിടക്കുന്നു. എന്റ കാലടി ശബ്ദം മാതാവ് കേട്ടിട്ടുണ്ടായിരുന്നു. അവര്‍ വീട്ടില്‍ നിന്നും വിളിച്ചു പറഞ്ഞു: ‘അബൂഹുറയ്‌റാ, അല്‍പ സമയം അവിടെ നില്‍ക്കൂ.’ ഞാന്‍ അവിടെ നില്‍ക്കുമ്പോള്‍ കുളിപ്പുരയില്‍ വെള്ളം വിഴുന്ന ശബ്ദം കേട്ടു. അല്‍പം കഴിഞ്ഞു അവര്‍ കുളിച്ച് വസ്ത്രങ്ങളണിഞ്ഞ് ധൃതിയില്‍ പുറത്ത് വന്നപ്പോള്‍ മുഖമക്കന ധരിക്കാന്‍ മറന്ന് പോയിരുന്നു. വാതില്‍ തുറന്ന് തന്നു. എന്നിട്ട് എന്നോട് പറഞ്ഞു: ”അബൂഹുറയ്‌റാ, അല്ലാഹു മാത്രമാണ് ആരാധനക്കര്‍ഹനെന്നും മുഹമ്മദ് അവന്റെ അടിമയും പ്രവാചകനുമാണെന്നും ഞാന്‍ സാക്ഷ്യം വഹിച്ചിരിക്കുന്നു.’ ഞാന്‍ റസൂലിനടുത്തേക്ക് സന്തോഷാധിക്യത്താല്‍ കരഞ്ഞുകൊണ്ട് ഓടി. ഞാന്‍ റസൂലിനോടു പറഞ്ഞു: ‘അല്ലാഹുവിന്റെ ദൂതരേ, അങ്ങയുടെ പ്രാര്‍ഥനക്ക് അബൂഹുറയ്‌റയുടെ മാതാവിന്റെ സന്മാര്‍ഗപ്രവേശനം കൊണ്ട് അല്ലാഹു ഉത്തരം നല്‍കിയിരിക്കുന്നു. അദ്ദേഹം അല്ലാഹുവിനെ സ്തുതിച്ചു, ‘നല്ലത്’ എന്ന് പ്രതിവചിച്ചു. ഞാന്‍ വീണ്ടും നബിﷺയോട് അഭ്യര്‍ഥിച്ചു: ‘അല്ലാഹുവിന്റെ ദുതരേ, എന്നെയും എന്റെ മാതാവിനെയും അല്ലാഹുവിന്റെ വിശ്വാസികളായ അടിമകള്‍ക്ക് ഇഷ്ടമുള്ളവരും അവരെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവരുമാക്കി മാറ്റാന്‍ അങ്ങ് പ്രാര്‍ഥിക്കണം.’ റസൂല്‍ﷺ പ്രാര്‍ഥിച്ചു: ”അല്ലാഹുവേ, നിന്റെ ഈ അടിമ (അബൂഹുറയ്‌റ)യെയും ഉമ്മയെയും നിന്റെ അടിമകളായ വിശ്വാസികള്‍ക്ക് പ്രിയപ്പെട്ടവരാക്കുകയും അവരെ ഇവര്‍ക്ക് പ്രിയപ്പെട്ടവരാക്കുകയും ചെയ്യേണമേ.’ പിന്നീട് എന്നെ കേള്‍ക്കുകയും കാണുകയും ചെയ്ത ഒരു വിശ്വാസിയും എന്നെ ഇഷ്ടപ്പെടാതിരുന്നിട്ടില്ല” (മുസ്‌ലിം: 2491).

അവിശ്വാസികളിൽപെട്ട ആരെങ്കിലും യുദ്ധരംഗത്ത്‌ അഭയം ചോദിച്ചു വരികയാണെങ്കിൽ ഒരു മുസ്ലിമിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം എന്തായിരിക്കണമെന്ന്‌ അല്ലാഹു പഠിപ്പിക്കുന്നത് കാണുക:

وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ ٱلْمُشْرِكِينَ ٱسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّىٰ يَسْمَعَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُۥ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْلَمُونَ

ബഹുദൈവവിശ്വാസികളില്‍ വല്ലവനും നിന്റെ അടുക്കല്‍ അഭയം തേടി വന്നാല്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ വചനം അവന്‍ കേട്ടു ഗ്രഹിക്കാന്‍ വേണ്ടി അവന്ന് അഭയം നല്‍കുക. എന്നിട്ട് അവന് സുരക്ഷിതത്വമുള്ള സ്ഥലത്ത് അവനെ എത്തിച്ചുകൊടുക്കുകയും ചെയ്യുക. അവര്‍ അറിവില്ലാത്ത ഒരു ജനവിഭാഗമാണ് എന്നതു കൊണ്ടാണത്‌. (ഖു൪ആന്‍:9/6)

പൂര്‍ണാധികാരമുള്ള ഇസ്‌ലാമിക രാജ്യത്തെ ഇതര മതവിശ്വാസികളോട് പോലും നന്മയോടെ സഹകരിച്ച് ജീവിക്കേണ്ടവരാണ് മുസ്‌ലിംകള്‍ എന്നിരിക്കെ, അവര്‍ ന്യൂനപക്ഷമായ ബഹുമതസമൂഹ രാജ്യത്ത് സൗഹൃദങ്ങള്‍ക്കും സേവന ബന്ധങ്ങള്‍ക്കും എത്രമാത്രം പ്രാധാന്യം നല്‍കേണ്ടതുണ്ടെന്ന് പറയേണ്ടതില്ല.

عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم:‏ الْمُؤْمِنُ الَّذِي يُخَالِطُ النَّاسَ وَيَصْبِرُ عَلَى أَذَاهُمْ أَعْظَمُ أَجْرًا مِنَ الْمُؤْمِنِ الَّذِي لاَ يُخَالِطُ النَّاسَ وَلاَ يَصْبِرُ عَلَى أَذَاهُمْ.

ഇബ്നു ഉമറി(റ)ല്‍ നിന്ന് നിവേദനം. നബി ﷺ പറഞ്ഞു: “ജനങ്ങളുമായി ഇടപഴകി ജീവിക്കുകയും അവരില്‍ നിന്ന് ഉണ്ടാവുന്ന ശല്യങ്ങള്‍ ക്ഷമിച്ച് കഴിയുകയും ചെയ്യുന്ന വിശ്വാസിക്കാണ് ജനങ്ങളുമായി ഇടപഴകാതെയും അവരില്‍ നിന്ന് ഉണ്ടാവുന്ന ശല്യങ്ങള്‍ ക്ഷമിക്കാതെയും ജീവിക്കുന്ന വിശ്വാസിയെക്കാള്‍ മഹത്തായ പ്രതിഫലമുള്ളത്.” (ഇബ്നുമാജ 4032)

എന്നാല്‍ ഇന്ന് ഉയര്‍ന്നുവന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന മറ്റൊരു ശബ്ദം വ്യത്യസ്ത ആശയ സംസ്‌കാരങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ജീവിക്കുമ്പോള്‍ ആ ആശയ സംസ്‌കാരങ്ങളെ കൂടി ഉള്‍കൊണ്ട് മുന്നോട്ട് പോകുന്നതല്ലേ ശരി എന്ന ചിന്താധാരയാണ്. ഇവിടെ ചില കാര്യങ്ങളോട് ഇസ്ലാം വിയോജിക്കുന്നു. ഒരു മുസ്‌ലിമിനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ബഹുദൈവാരാധന, ദൈവനിഷേധം, മതനിഷേധം, മതവിരുദ്ധത തുടങ്ങിയവയെക്കാള്‍ വലിയ തിന്മയില്ല. അതുകൊണ്ട് തന്നെ ദൈവനിഷേധത്തെയോ മതനിഷേധത്തെയോ ബഹുദൈവാരാധനയെയോ ഇസ്‌ലാമിക വിരുദ്ധതയെയോ അടിസ്ഥാന ആദര്‍ശമായി സ്വീകരിച്ച പ്രസ്ഥാനങ്ങളില്‍ ചേര്‍ന്നു പ്രവര്‍ത്തിക്കുവാനോ അവരുടെ ആദര്‍ശത്തെ ഏതെങ്കിലും നിലയ്ക്ക് ശക്തിപ്പെടുത്തുകയോ പ്രചരിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന വിഷയത്തില്‍ സാമ്പത്തികമായോ ശാരീരികമായോ മാനസികമായോ സഹായിക്കുവാനോ സഹകരിക്കുവാനോ അവന് പാടില്ലാത്തതാണ്. ഏകദൈവ വിശ്വാസത്തിലേക്കും ഏകദൈവാരാധനയിലേക്കും ഇസ്‌ലാമിന്റെ പുണ്യത്തിലേക്കും പ്രവാചകന്റെ മാര്‍ഗദര്‍ശനത്തിലേക്കും ജനങ്ങളെ ക്ഷണിക്കേണ്ടവനാണ് ഒരു മുസ്‌ലിം എന്നിരിക്കെ, അവന് അവിശ്വാസത്തെയോ പ്രവാചക അധ്യാപനങ്ങള്‍ക്ക് വിരുദ്ധമായ കാര്യങ്ങളെയോ സഹായിക്കാനും അതിന്റെ ആളുകളുടെ കൂടെ മതവിരുദ്ധമായ കാര്യങ്ങളില്‍ സഹകരിച്ചു പ്രവര്‍ത്തിക്കാനും കഴിയില്ല.

وَتَعَاوَنُوا۟ عَلَى ٱلْبِرِّ وَٱلتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا۟ عَلَى ٱلْإِثْمِ وَٱلْعُدْوَٰنِ ۚ

…….. പുണ്യത്തിലും ധര്‍മ്മനിഷ്ഠയിലും നിങ്ങള്‍ അന്യോന്യം സഹായിക്കുക. പാപത്തിലും അതിക്രമത്തിലും നിങ്ങള്‍ അന്യോന്യം സഹായിക്കരുത്‌……..(ഖു൪ആന്‍ :5/2)

ഇതാണ് ഒരു മുസ്‌ലിമിന്റെ ഏതു നാട്ടിലെയും ആദര്‍ശം. അഥവാ സാധ്യമാകുന്ന മേഖലകളിലെല്ലാം സഹകരിക്കാം. ആദ൪ശ രംഗത്ത് വിയോജിക്കുന്ന മേഖലകളില്‍ നിന്നെല്ലാം വിട്ടു നില്‍ക്കുക. ആദര്‍ശരംഗത്തുള്ള സഹകരണം പാടില്ലെങ്കിലും പൊതുവായ നന്മയും നീതിയും നിലനിര്‍ത്തുവാനും ഒരു രാജ്യത്ത് സമാധാനം സ്ഥാപിക്കുവാനും ആരുമായും – അവരുടെ ആദര്‍ശം എന്ത് തന്നെയാവട്ടെ- സമാധാന കരാറുകളില്‍ ഏര്‍പ്പെടുവാനും അത്തരം വിഷയങ്ങളിലെ ഉടമ്പടികള്‍ പാലിക്കുവാനും ഇസ്‌ലാം അനുവാദം നല്‍കുന്നുണ്ട്. യഹൂദര്‍ ഇസ്‌ലാമിന്റെ കടുത്ത ശത്രുക്കളായിരുന്നിട്ടും, ആദര്‍ശ രംഗത്ത് മുസ്‌ലിംകളും യഹൂദരും രണ്ടു തട്ടിലായിരുന്നിട്ടും മദീനയുടെ പൊതുവായ സുരക്ഷയുടെ വിഷയത്തിലും മദീനാനിവാസികളുടെ സമാധാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയത്തിലും മദീനയുടെ പൊതുവായ ശത്രുക്കളെ നേരിടുന്ന വിഷയത്തിലും നബി ﷺ അവരുമായി കരാറിലേര്‍പെടുകയും ആ കരാര്‍ പാലിക്കുന്നതില്‍ അങ്ങേയറ്റം സത്യസന്ധമായ നിലപാട് സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരില്‍ പ്രവാചകനെ നാട്ടില്‍ നിന്ന് പുറത്താക്കുകയും അതിന്റെ പേരില്‍ മുസ്‌ലിംകളോട് യുദ്ധം ചെയ്യുകയും ചെയ്ത കടുത്ത മുശ്‌രിക്കുകളുമായിപ്പോലും ഹുദൈബിയയില്‍ വെച്ചു നബി ﷺ കരാറില്‍ ഏര്‍പെടുകയുണ്ടായി. മതപ്രബോധന സ്വാതന്ത്ര്യം അനുവദിച്ചുകിട്ടിയ മഹത്തായ ആ സമാധാന കരാറിനെ ‘മഹത്തായ വിജയം’ എന്നാണ് അല്ലാഹു തആലാ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.

إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُّبِينًا

തീര്‍ച്ചയായും നിനക്ക് നാം പ്രത്യക്ഷമായ ഒരു വിജയം നല്‍കിയിരിക്കുന്നു. (ഖു൪ആന്‍:48/1)

ആദ൪ശ രംഗത്തുള്ള വിയോജിപ്പ് പറയുമ്പോള്‍ അത് വ൪ഗ്ഗീയതയാണെന്ന് ചിന്തിക്കേണ്ടതില്ല. കാരണം ഇത് വിശ്വാസത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. എന്റെ വീട്ടിലേക്ക് മാംസാഹാരം കഴിക്കാത്ത ഒരു വ്യക്തിയെ ക്ഷണിച്ച് അയാള്‍ക്ക് മാംസം കൊണ്ട് ഭക്ഷണം ഉണ്ടാക്കിക്കൊടുത്ത്, എനിക്കേറ്റവും ഇഷ്ടമുള്ള ഭക്ഷണം ഞാന്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് ഉണ്ടാക്കിത്തന്നിട്ടും നിങ്ങളെന്തേ ഭക്ഷിക്കാത്തത് എന്ന് പറയുന്നതില്‍ അര്‍ത്ഥമില്ലല്ലോ. അതേപോലെ ശബരിമലയിലേക്ക് നേ൪ച്ച നേ൪ന്നിട്ടുള്ള ഒരു സഹോദരന്‍ ആ കാലയളവില്‍ മറ്റ് മതസ്ഥരുടെ വീട്ടില്‍ നിന്ന് ഭക്ഷണം കഴിക്കാറില്ല. അത് അയാളുടെ വിശ്വാസത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്, വ൪ഗ്ഗീയതയല്ല. എന്നതുപോലെ തന്റെ വിശ്വാസത്തിന് കോട്ടം തട്ടുന്ന ഒരു കാര്യം ഒരു മുസ്‌ലിമിന് ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കില്ല.

عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ ‏

ഇബ്‌നു ഉമറില്‍(റ) നിന്ന് നിവേദനം: നബി(സ്വ) പറയുന്നു : ആരെങ്കിലും ഏതെങ്കിലും ജനതയോട്‌ സാമ്യപ്പെട്ടാല്‍ അവന്‍ അവരില്‍പെട്ടവനാണ്‌.(അബൂദാവൂദ്‌:4031 – അല്‍ബാനി സ്വഹീഹെന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു)