നരകം, അതിന്റെ നിർമ്മാണത്തിലും അതുൾക്കൊള്ളുന്ന ചൂടിലും നരകാഗ്നിയിലെ ശിക്ഷാമുറകളിലും ആഴത്തിലേക്കുള്ള വിവധ തട്ടുകളാണ്. അവ “ദറകാത്തുകൾ’ എന്നപേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. അല്ലാഹു പറഞ്ഞു

 إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ 

തീർച്ചയായും കപട വിശ്വാസികൾ നരകത്തിന്റെ അടിത്തട്ടിലാകുന്നു…   വി.ക്വു.(4:145)

ഈ തട്ടുകൾക്ക് ദറജാത്തുകൾ എന്നും പറയാവുന്നതാണ്. കാരണം സ്വർഗ്ഗവാസികളെ കുറിച്ചും നരകവാസികളെ കുറിച്ചും അല്ലാഹു പറഞ്ഞു:

وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا ۚ…

ഓരോരുത്തർക്കും അവർ പ്രവർത്തിച്ചതിന്റെ ഫലമായി പല ‘ദറജാത്തുകൾ’ (പദവികൾ) ഉണ്ട്…  വി. ക്വു. (6: 132)

أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ كَمَن بَاءَ بِسَخَطٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ‎﴿١٦٢﴾‏ هُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ اللَّهِ ۗ 

അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതിയെ പിന്തുടർന്ന ഒരുവൻ അല്ലാഹുവിന്റെ കോപത്തിന് പാത്രമായ വാസസ്ഥലം നരകമായവനെപ്പോ ലെയാണോ? അത് എത്ര ചീത്തസങ്കേതം. അവർ അല്ലാഹുവി ന്റെ അടുക്കൽ പല ദറജാത്തുകളിൽ ആകുന്നു…  (3:162,163)
അബ്ദുർറഹ്മാൻ ഇബ്നു സെയ്ദ് ഇബ്നുഅസ്ലം പറഞ്ഞു: ”സ്വർഗ്ഗത്തിന്റെ ദറജാത്തുകൾ മുകളിലേക്കും നരകത്തിന്റെ ദറജാത്തുകൾ താഴ്ഭാഗത്തേക്കുമാണ് ”
നരകത്തിന്റെ ആഴങ്ങളിൽ ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ട അബൂത്വാലിബിനുവേണ്ടി ശഫാഅത്ത് നിർവ്വഹിച്ചുകൊണ്ട് അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂൽ ‎ﷺ പറഞ്ഞതായി ഇമാം ബുഖാരിയുടെ നിവേദനത്തിൽ ഇപ്രകാരമുണ്ട്:

لَوْلَا أَنَا لَكَانَ فِي الدَّرَكِ الْأَسْفَلِ مِنْ النَّارِ

“ഞാൻ ഇല്ലായിരുന്നുവെങ്കിൽ അബൂത്വാലിബ് നരകത്തിന്റെ അടിത്തട്ടിലാകുമായിരുന്നു.”

അബ്ദുൽ ജബ്ബാർ അബ്ദുല്ല