إِنَّآ أَرْسَلْنَٰكَ شَٰهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا ‎﴿٨﴾‏ لِّتُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ‎﴿٩﴾‏

തീര്‍ച്ചയായും നിന്നെ നാം ഒരു സാക്ഷിയായും സന്തോഷവാര്‍ത്ത നല്‍കുന്നവനായും താക്കീതുകാരനായും അയച്ചിരിക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിലും അവന്‍റെ റസൂലിലും നിങ്ങള്‍ വിശ്വസിക്കുവാനും അവനെ സഹായിക്കുവാനും ആദരിക്കുവാനും രാവിലെയും വൈകുന്നേരവും നിങ്ങള്‍ അവന്‍റെ മഹത്വം പ്രകീര്‍ത്തിക്കുവാനും വേണ്ടി. (ഖുർആൻ:48/8-9)

{لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ} أَيْ: بِسَبَبِ دَعْوَةِ الرَّسُولِ لَكُمْ، وَتَعْلِيمِهِ لَكُمْ مَا يَنْفَعُكُمْ، أَرْسَلْنَاهُ لِتَقُومُوا بِالْإِيمَانِ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ، الْمُسْتَلْزِمِ ذَلِكَ لِطَاعَتِهِمَا فِي جَمِيعِ الْأُمُورِ.

{അല്ലാഹുവിലും അവന്റെ റസൂലിലും നിങ്ങള്‍ വിശ്വസിക്കുവാനും} നിങ്ങള്‍ക്ക് ഉപകാരപ്പെടുന്ന കാര്യങ്ങളുമായിട്ടാണ് നാം അദ്ദേഹത്തെ അയച്ചത് എന്നതിനാലും അദ്ദേഹം നിങ്ങളെ ക്ഷണിക്കുന്നതിനാലും അല്ലാഹുവിലും അവന്റെ ദൂതനിലുമുള്ള വിശ്വാസം ശരിയായി നിര്‍വഹിക്കണം. എല്ലാ കാര്യങ്ങളിലും അവരെ രണ്ടുപേരെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കല്‍ ആ വിശ്വാസത്തിന്റെ അനിവാര്യതയാണ്. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

നിങ്ങള്‍ വിശ്വാസികളാണെങ്കില്‍ അല്ലാഹുവെയും റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുകയും ചെയ്യുക. (ഖുർആൻ:8/1)

അറിയുക: അല്ലാഹുവിനെയും അവന്റെ റസൂലിനെയും എല്ലാ കാര്യങ്ങളിലും പരിപൂര്‍ണ്ണമായി തൃപ്തിയോടെ അനുസരിക്കുകയെന്നത് ശഹാദത്ത് കലിമയുടെ താല്പര്യമാണ്.

قُلْ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ ۖ

പറയുക: നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുവിന്‍ …… (ഖുർആൻ:3/32)

وهذا أمر من الله تعالى لعباده بأعم الأوامر، وهو طاعته وطاعة رسوله التي يدخل بها الإيمان والتوحيد، وما هو من فروع ذلك من الأعمال والأقوال الظاهرة والباطنة، بل يدخل في طاعته وطاعة رسوله اجتناب ما نهى عنه، لأن اجتنابه امتثالا لأمر الله هو من طاعته، فمن أطاع الله ورسوله، فأولئك هم المفلحون

അല്ലാഹുവിൽ നിന്നും അവന്റെ ദാസന്മാരോടുള്ള കൽപ്പനയാണിത്. അല്ലാഹുനോടുള്ള അനുസരണവും അവന്റെ റസൂലിനോടുള്ള അനുസരണവുമാണ് ഈമാനിലേക്കും തൗഹീദിലേക്കും നയിക്കുന്നത്. അതിന്റെ ശാഖകളായ പ്രത്യക്ഷവും പരോക്ഷവുമായ പ്രവർത്തനങ്ങളും വാക്കുകളും മാത്രമല്ല, അല്ലാഹുവിനോടും അവന്റെ റസൂലിനോടുമുള്ള അനുസരണത്തിൽ അവര്‍ വിലക്കിയ കാര്യങ്ങൾ ഒഴിവാക്കുന്നതും ഉൾപ്പെടുന്നു. കാരണം അല്ലാഹുവിന്റെ കൽപ്പനയ്ക്ക് അനുസൃതമായി അത് ഒഴിവാക്കുന്നത് അവനോടുള്ള അനുസരണമാണ്. ആര് അല്ലാഹുവിനെയും അവന്‍റെ റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുന്നുവോ അവരാണ് വിജയികൾ. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُ

അല്ലാഹുവെയും അവന്‍റെ റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുകയും ചെയ്യുക. (ഖുർആൻ:58/13, 8/46)

وَهَذَا أَشْمَلُ مَا يَكُونُ مِنَ الْأَوَامِرِ. وَيَدْخُلُ فِي ذَلِكَ طَاعَةُ اللَّهِ وَطَاعَةُ رَسُولِهِ، بِامْتِثَالِ أَوَامِرِهِمَا وَاجْتِنَابِ نَوَاهِيهِمَا، وَتَصْدِيقُ مَا أَخْبَرَا بِهِ، وَالْوُقُوفُ عِنْدَ حُدُودِ الشَّرْعِ. وَالْعِبْرَةُ فِي ذَلِكَ عَلَى الْإِخْلَاصِ وَالْإِحْسَانِ،

ഇതില്‍ എല്ലാ മതനിര്‍ദേശങ്ങളും ഉള്‍ക്കൊള്ളും. അല്ലാഹുവിനെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുക എന്നത് അവരുടെ കല്‍പനകള്‍ അനുവര്‍ത്തിക്കലും വിരോധങ്ങള്‍ ഉപേക്ഷിക്കലുമാണ്. അവര്‍ അറിയിച്ചതെല്ലാം സത്യപ്പെടുത്തുകയും അല്ലാഹുവിന്റെ നിയമാതിര്‍ത്തികളില്‍ നിലകൊള്ളുകയും കൂടി ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്. അത് ഇഖ്‌ലാസോടെയും ഇഹ്സാനോടെയും ആയിരിക്കണം. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

അല്ലാഹുവിനെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുക. അവരുടെ വിധിവിലക്കുകളെയും, ഉപദേശ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളെയും പാലിക്കുകയും, അതിനെതിരായി പ്രവര്‍ത്തിക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുക. (അമാനി തഫ്സീര്‍)

وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ ۚ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ

അല്ലാഹുവെ നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുക. റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുക. ഇനി നിങ്ങള്‍ പിന്തിരിയുന്ന പക്ഷം നമ്മുടെ റസൂലിന്‍റെ ബാധ്യത വ്യക്തമായ പ്രബോധനം മാത്രമാകുന്നു. (ഖുർആൻ:64/12)

{وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ} أَيْ: فِي امْتِثَالِ أَمْرِهِمَا، وَاجْتِنَابِ نَهْيِهِمَا، فَإِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ وَطَاعَةَ رَسُولِهِ، مَدَارُ السَّعَادَةِ، وَعُنْوَانُ الْفَلَّاحِ،

{അല്ലാഹുവെ നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുക. റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുക}അല്ലാഹുവിന്റെയും റസൂലിന്റെയും കല്‍പനകള്‍ സ്വീകരിക്കുകയും വിരോധങ്ങള്‍ ഉപേക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുക. അവര്‍ക്കുള്ള അനുസരണം സൗഭാഗ്യത്തിന്റെ അച്ചുതണ്ടും വിജയത്തിന്റെ മുഖ്യഘടകവുമാണ്. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوٓا۟ أَعْمَٰلَكُمْ

സത്യവിശ്വാസികളേ, നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെ അനുസരിക്കുക. റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുക. നിങ്ങളുടെ കര്‍മ്മങ്ങളെ നിങ്ങള്‍ നിഷ്ഫലമാക്കിക്കളയാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുക. (ഖുർആൻ:47/33)

يَأْمُرُ تَعَالَى الْمُؤْمِنِينَ بِأَمْرٍ بِهِ تَتِمُّ أُمُورُهُمْ، وَتَحْصُلُ سَعَادَتُهُمُ الدِّينِيَّةُ وَالدُّنْيَوِيَّةُ، وَهُوَ: طَاعَتُهُ وَطَاعَةُ رَسُولِهِ فِي أُصُولِ الدِّينِ وَفُرُوعِهِ، وَالطَّاعَةُ هِيَ امْتِثَالُ الْأَمْرِ، وَاجْتِنَابُ النَّهْيِ عَلَى الْوَجْهِ الْمَأْمُورِ بِهِ بِالْإِخْلَاصِ وَتَمَامِ الْمُتَابَعَةِ.

ഇവിടെ ചില കാര്യങ്ങൾ അല്ലാഹു നിർദേശിക്കുന്നു. അവരുടെ കാര്യങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കാനും മത-ഭൗതിക സൗഭാഗ്യങ്ങൾ നേടാനുതകുന്നതുമായവ. അത് മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനപരവും അല്ലാത്തതുമായ കാര്യങ്ങളിൽ അല്ലാഹുവിനെയും അവന്റെ ദൂതനെയും അനുസരിക്കലാണ്. അനുസരണമെന്നാൽ കൽപനകൾ സ്വീകരിക്കലും വിരോധങ്ങൾ ഉപേക്ഷിക്കലുമാണ്. അതാവട്ടെ നിർദേശിച്ച രൂപത്തിൽ തന്നെയും ആത്മാർഥതയോടും പൂർണമായും മതനിർദേശങ്ങൾ പാലിച്ചുംകൊണ്ടായിരിക്കണം. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുക. നിങ്ങള്‍ അനുഗൃഹീതരായേക്കാം. (ഖുർആൻ:3/132)

فَطَاعَةُ اللَّهِ وَطَاعَةُ رَسُولِهِ، مِنْ أَسْبَابِ حُصُولِ الرَّحْمَةِ

കാരുണ്യം ലഭിക്കാനുള്ള കാരണങ്ങളിൽ പെട്ടതാണ് അല്ലാഹുവിനോടുള്ള അനുസരണവും അവന്റെ റസൂലിനോടുള്ള അനുസരണവും. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

وَإِن تُطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ لَا يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَٰلِكُمْ شَيْـًٔا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

അല്ലാഹുവെയും അവന്‍റെ ദൂതനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുന്ന പക്ഷം നിങ്ങള്‍ക്കു നിങ്ങളുടെ കര്‍മ്മഫലങ്ങളില്‍ നിന്ന് യാതൊന്നും അവന്‍ കുറവ് വരുത്തുകയില്ല. തീര്‍ച്ചയായും അല്ലാഹു ഏറെ പൊറുക്കുന്നവനും കരുണാനിധിയുമാകുന്നു. (ഖുർആൻ:49/14)

{وَإِنْ تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ} بِفِعْلِ خَيْرٍ، أَوْ تَرْكِ شَرٍّ {لا يَلِتْكُمْ مِنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا} أَيْ: لَا يَنْقُصُكُمْ مِنْهَا، مِثْقَالَ ذَرَّةٍ، بَلْ يُوَفِّيكُمْ إِيَّاهَا، أَكْمَلَ مَا تَكُونُ لَا تَفْقِدُونَ مِنْهَا، صَغِيرًا، وَلَا كَبِيرًا،

{അല്ലാഹുവെയും അവന്റെ ദൂതനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുന്നപക്ഷം}നന്മ പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും തിന്മ ഉപേക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നപക്ഷം. {നിങ്ങളുടെ കര്‍മഫലങ്ങളില്‍നിന്ന് യാതൊന്നും അവന്‍ കുറവ് വരുത്തുകയില്ല} അതായത്: ഒരണുത്തൂക്കംപോലും അവന്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് കുറക്കില്ല. മറിച്ച് ഏറ്റവും പൂര്‍ണമായ രൂപത്തില്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് പൂര്‍ത്തീകരിച്ചുതരും. ചെറുതോ വലുതോ ഒന്നും നിങ്ങള്‍ക്ക് അതില്‍നിന്ന് നഷ്ടപ്പെടില്ല. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا

അല്ലാഹുവെയും അവന്‍റെ ദൂതനെയും ആര്‍ അനുസരിക്കുന്നുവോ അവന്‍ മഹത്തായ വിജയം നേടിയിരിക്കുന്നു. (ഖുർആൻ:33/71)

وذلك أنه يجار من النار ، ويصير إلى النعيم المقيم .

അവൻ നരകത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, നിത്യസുഖാനുഗ്രഹത്തിൽ ആയിരിക്കുന്നു.  (ഇബ്നുകസീര്‍)

وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدْخِلْهُ جَنَّٰتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ وَذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ

ആര് അല്ലാഹുവിനെയും അവന്‍റെ ദൂതനെയും അനുസരിക്കുന്നുവോ അവനെ അല്ലാഹു താഴ്ഭാഗത്ത് കൂടി അരുവികള്‍ ഒഴുകുന്ന സ്വര്‍ഗത്തോപ്പുകളില്‍ പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നതാണ്‌. അവരതില്‍ നിത്യവാസികളായിരിക്കും. അതത്രെ മഹത്തായ വിജയം. (ഖുർആൻ:4/13)

وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَ ۚ وَحَسُنَ أُو۟لَٰٓئِكَ رَفِيقًا ‎﴿٦٩﴾‏ ذَٰلِكَ ٱلْفَضْلُ مِنَ ٱللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمًا ‎﴿٧٠﴾

ആര്‍ അല്ലാഹുവെയും അവന്‍റെ ദൂതനെയും അനുസരിക്കുന്നുവോ അവര്‍ അല്ലാഹു അനുഗ്രഹിച്ചവരായ പ്രവാചകന്‍മാര്‍, സത്യസന്ധന്‍മാര്‍, രക്തസാക്ഷികള്‍, സച്ചരിതന്‍മാര്‍ എന്നിവരോടൊപ്പമായിരിക്കും. അവര്‍ എത്ര നല്ല കൂട്ടുകാര്‍!  അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള അനുഗ്രഹമത്രെ അത്‌. എല്ലാം അറിയുന്നവനായി അല്ലാഹു മതി. (ഖുർആൻ:4/69-70)

അല്ലാഹുവിനെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുക എന്നാല്‍ ക്വുര്‍ആനും സുന്നത്തും അനുസരിക്കുക എന്നാണ്.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ وَأُو۟لِى ٱلْأَمْرِ مِنكُمْ ۖ فَإِن تَنَٰزَعْتُمْ فِى شَىْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْـَٔاخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا

സത്യവിശ്വാസികളേ, നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെ അനുസരിക്കുക. (അല്ലാഹുവിന്‍റെ) ദൂതനെയും നിങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള കൈകാര്യകര്‍ത്താക്കളെയും അനുസരിക്കുക. ഇനി വല്ല കാര്യത്തിലും നിങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ഭിന്നിപ്പുണ്ടാകുകയാണെങ്കില്‍ നിങ്ങളത് അല്ലാഹുവിലേക്കും റസൂലിലേക്കും മടക്കുക. നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിലും അന്ത്യദിനത്തിലും വിശ്വസിക്കുന്നുവെങ്കില്‍ (അതാണ് വേണ്ടത്‌.) അതാണ് ഉത്തമവും കൂടുതല്‍ നല്ല പര്യവസാനമുള്ളതും. (ഖുർആൻ:4/59)

{أطيعوا الله} أي : اتبعوا كتابه {وأطيعوا الرسول} أي : خذوا بسنته

{നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കുക}അതായത്: അവന്റെ കിതാബിനെ പിന്‍പറ്റുക. {റസൂലിനെ അനുസരിക്കുക} അതായത്:  അവിടുത്തെ സുന്നത്തിനെ സ്വീകരിക്കുക. (ഇബ്‌നുകസീര്‍)

لأن كتاب الله وسنة رسوله عليهما بناء الدين، ولا يستقيم الإيمان إلا بهما. فالرد إليهما شرط في الإيمان

നിശ്ചയം മതം നിലനില്‍ക്കുന്നത് അല്ലാഹുവിന്റെ കിതാബിന്‍മേലും, റസൂലിന്റെ സുന്നത്തിന്‍മേലുമാണ്. ഇത് രണ്ടുമില്ലാതെ വിശ്വാസം ശരിയാവുകയില്ല. ഇവ രണ്ടിലേക്കുമുള്ള മടക്കം വിശ്വാസത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്.  (തഫ്‌സീറുസ്സസഅ്ദി)

(1) أَطِيعُوا اْلَّله (നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കുവിന്‍): അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കല്‍ നിവൃത്തിയാകുന്നത് അവന്‍റെ ക്വുര്‍ആനെ അനുസരിക്കുന്നത് വഴിയാണ്.

(2) وَأَطِيعُوا اْلرَّسُولَ (റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുവിന്‍): സാക്ഷാല്‍ നിയമനിര്‍മാണാധികാരം അല്ലാഹുവിന് തന്നെ. സംശയമില്ല. എന്നാല്‍, ക്വുര്‍ആന്‍ അടക്കമുള്ള അല്ലാഹുവിന്‍റെ സകല സന്ദേശങ്ങളും പ്രബോധനം ചെയ്യുന്നതും അവക്ക് വിശദീകരണവും വാഖ്യാനവും നല്‍കുന്നതും, അവയുടെ പ്രായോഗിക രൂപം കാണിച്ചു തരുന്നതുമെല്ലാം റസൂല്‍ തിരുമേനി ﷺ യാണല്ലോ. ഇവയില്‍ ക്വുര്‍ആന്‍ ഒഴിച്ചു ബാക്കിയെല്ലാം ചേര്‍ന്നതാണ് തിരുമേനിയുടെ ‘സുന്നത്ത് ‘ എന്ന പേരില്‍ അറിയപ്പെടുന്നത്.

റസൂല്‍ തിരുമേനി ﷺ യുടെ ജീവിതകാലത്തിനുശേഷം, അവിടുത്തെ അനുസരിക്കല്‍ നിവൃത്തിയാകുന്നത് അവിടുത്തെ സുന്നത്തിനെ അനുസരിക്കല്‍ മുഖേന മാത്രമാകുന്നു . തിരുമേനിയുടെ ജീവിതകാലത്ത് മാത്രമേ തിരുമേനിയെ അനുസരിക്കേണ്ടതുള്ളൂവെന്നു ക്വുര്‍ആനിലോ സുന്നത്തിലോ ഒരിടത്തും ഒരു സൂചനപോലും ഇല്ല. മുസ്‌ലിംകളില്‍ ആരും അങ്ങിനെ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുമില്ല. മുസ്‌ലിം നാമം ധരിച്ചുകൊണ്ട് വല്ലവരും അങ്ങിനെ വാദിക്കുന്ന പക്ഷം – ചിലര്‍ വാദിക്കാതെയുമില്ല – അത് ഇസ്‌ലാമിനോ മുസ്‌ലിംകള്‍ക്കോ ബാധകവുമല്ല.  ക്വുര്‍ആനില്‍ വ്യക്തമാക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത വിഷയങ്ങളില്‍ റസൂലിനെ അനുസരിക്കുന്നത് യഥാര്‍ഥത്തില്‍ അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കല്‍ തന്നെയാണ്. അതില്‍ നിന്നും അന്യമായ മറ്റൊന്നല്ല. അതാണ്  അല്ലാഹു പറയുന്നത് :

مَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ ٱللَّهَ ۖ

റസൂലിനെ ആര്‍ അനുസരിക്കുന്നുവോ അവന്‍ അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിച്ചു കഴിഞ്ഞു. (ഖു൪ആന്‍:4/80)

കാരണം അല്ലാഹു തന്നെ മറ്റൊരിടത്ത് വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുമുണ്ട്.

وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلْهَوَىٰٓ ‎﴿٣﴾‏ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌ يُوحَىٰ ‎﴿٤﴾

അദ്ദേഹം തന്നിഷ്ടപ്രകാരം സംസാരിക്കുന്നുമില്ല. അത് അദ്ദേഹത്തിന് ദിവ്യസന്ദേശമായി നല്‍കപ്പെടുന്ന ഒരു ഉല്‍ബോധനം മാത്രമാകുന്നു. (ഖുർആൻ:53/3-4)

ഇസ്‌ലാമിന്‍റെ മൂല പ്രമാണങ്ങള്‍ ക്വുര്‍ആനും സുന്നത്തുമാണ് എന്നുള്ളത് മുസ്‌ലിംകളുടെ ഏകകണ്ഠമായ അഭിപ്രായമായിരിക്കുവാന്‍ കാരണം ഇപ്പറഞ്ഞതില്‍ നിന്നു മനസ്സിലായല്ലോ. (അമാനി തഫ്സീര്‍ 4/59)

അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കുവാന്‍ കല്‍പിക്കുന്നതോടൊപ്പം റസൂലിനെയും അനുസരിക്കണമെന്ന് ക്വുര്‍ആനില്‍ പലേടത്തും പറഞ്ഞത് കാണാം. അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കല്‍ സാക്ഷാല്‍കൃതമാകുന്നത് റസൂലിനെ അനുസരിക്കുന്നത് വഴിയാണല്ലോ. കാരണം, അല്ലാഹുവിന്‍റെ എല്ലാ കല്‍പനാ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും ലഭിക്കുന്നത് റസൂല്‍ മുഖേനയാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് مَنْ يُطِع الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ الَّله (റസൂലിനെ ആര്‍ അനുസരിക്കുന്നുവോ അവന്‍ അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിച്ചു കഴിഞ്ഞു) എന്ന് ) അല്ലാഹു പറയുന്നത്. ക്വുര്‍ആന്‍ മാത്രമേ മുസ്‌ലിംകള്‍ പ്രമാണമായി അംഗീകരിക്കേണ്ടതുള്ളൂ, നബി ﷺ യുടെ സുന്നത്തിനെ പ്രമാണമാക്കേണ്ടതില്ല – എന്ന് വാദിക്കുന്ന കക്ഷിക്കാര്‍ ഈ യാഥാര്‍ത്ഥ്യം വിസ്മരിച്ച് കളഞ്ഞിരിക്കയാണ്. (അമാനി തഫ്സീര്‍ 3/132)

وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ وَٱحْذَرُوا۟ ۚ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ

നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുകയും, (ധിക്കാരം വന്നു പോകാതെ) സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുക. ഇനി നിങ്ങള്‍ പിന്തിരിഞ്ഞ് കളയുകയാണെങ്കില്‍ നമ്മുടെ ദൂതന്‍റെ ബാധ്യത വ്യക്തമായ രീതിയില്‍ സന്ദേശമെത്തിക്കുക മാത്രമാണെന്ന് നിങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കുക. (ഖുർആൻ:5/92)

طَاعَةُ اللَّهِ وَطَاعَةُ رَسُولِهِ وَاحِدَةٌ، فَمَنْ أَطَاعَ اللَّهَ، فَقَدْ أَطَاعَ الرَّسُولَ، وَمَنْ أَطَاعَ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ. وَذَلِكَ شَامِلٌ لِلْقِيَامِ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ وَرَسُولُهُ مِنَ الْأَعْمَالِ، وَالْأَقْوَالِ الظَّاهِرَةِ وَالْبَاطِنَةِ، الْوَاجِبَةِ وَالْمُسْتَحَبَّةِ، الْمُتَعَلِّقَةِ بِحُقُوقِ اللَّهِ وَحُقُوقِ خَلْقِهِ وَالِانْتِهَاءِ عَمَّا نَهَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ عَنْهُ كَذَلِكَ.

അല്ലാഹുവിനോടുള്ള അനുസരണവും അവന്റെ ദൂതനോടുള്ള അനുസരണവും ഒന്നുതന്നെയാണ്. ആര് അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിച്ചുവോ അവൻ റസൂലിനെയും ആര് റസൂലിനെ അനുസരിച്ചുവോ അവൻ അല്ലാഹുവെയും അനുസരിച്ചു. അല്ലാഹുവും അവന്റെ ദൂതനും പ്രത്യക്ഷമായും പരോക്ഷമായും നിർബന്ധമായും ഐച്ഛികമായും പഠിപ്പിച്ച വാക്കുകളും പ്രവൃത്തികളും അല്ലാഹുവിനോടും അടിമകളോടുമുള്ള ബാധ്യതകളും വിരോധിക്കപ്പെട്ടതായ മുഴുവൻ കാര്യങ്ങളും നിർവഹിക്കൽ ഇത് ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

അല്ലാഹുവിനെയും അവന്റെ റസൂലിനെയും അനുസരിക്കാതെ തന്നിഷ്ടത്തിനനുസരിച്ച് ജീവിച്ചാലോ?അല്ലാഹു പറയുന്നു:

‏ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَوَلَّوْا۟ عَنْهُ وَأَنتُمْ تَسْمَعُونَ ‎﴿٢٠﴾‏ وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ قَالُوا۟ سَمِعْنَا وَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ ‎﴿٢١﴾‏

സത്യവിശ്വാസികളേ, നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെയും അവന്‍റെ റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുക. (സത്യസന്ദേശം) കേട്ടുകൊണ്ടിരിക്കെ നിങ്ങള്‍ അദ്ദേഹത്തെ വിട്ട് തിരിഞ്ഞുകളയരുത്‌. ഞങ്ങള്‍ കേട്ടിരിക്കുന്നു എന്ന് പറയുകയും യാതൊന്നും കേള്‍ക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്തവരെപോലെ നിങ്ങളാകരുത്‌. (ഖുർആൻ:8/20-21)

അവിശ്വാസികളെയും കപടവിശ്വാസികളെയും പോലെ, കാതുകൊണ്ടു കേള്‍ക്കുകയും, നാവുകൊണ്ടു കേട്ടുവെന്നു പറയുകയും ചെയ്യുക; അതേ സമയം കേള്‍പ്പിക്കപ്പെടുന്ന സന്ദേശങ്ങളെ വേണ്ടതുപോലെ ഗ്രഹിക്കുകയോ, അവയെപ്പറ്റി ചിന്തിക്കുകയോ അവ അനുസരിക്കുകയോ ചെയ്യാതെയും ഇരിക്കുക. ഈ സ്വഭാവം സത്യവിശ്വാസികളായ നിങ്ങളില്‍ ഉണ്ടാവരുതു എന്നു സാരം. (അമാനി തഫ്സീര്‍)

قُلْ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيْكُم مَّا حُمِّلْتُمْ ۖ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا۟ ۚ وَمَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ

നീ പറയുക: നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെ അനുസരിക്കുവിന്‍. റസൂലിനെയും നിങ്ങള്‍ അനുസരിക്കുവിന്‍. എന്നാല്‍ നിങ്ങള്‍ പിന്തിരിയുന്ന പക്ഷം അദ്ദേഹം (റസൂല്‍) ചുമതലപ്പെടുത്തപ്പെട്ട കാര്യത്തില്‍ മാത്രമാണ് അദ്ദേഹത്തിന് ബാധ്യതയുള്ളത്‌. നിങ്ങള്‍ക്ക് ബാധ്യതയുള്ളത് നിങ്ങള്‍ ചുമതല ഏല്‍പിക്കപ്പെട്ട കാര്യത്തിലാണ്‌. നിങ്ങള്‍ അദ്ദേഹത്തെ അനുസരിക്കുകയാണെങ്കില്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് സന്‍മാര്‍ഗം പ്രാപിക്കാം. റസൂലിന്‍റെ ബാധ്യത വ്യക്തമായ പ്രബോധനം മാത്രമാകുന്നു. (ഖുർആൻ:24/54)

قُلْ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْكَٰفِرِينَ

പറയുക: നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെയും റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുവിന്‍. ഇനി അവര്‍ പിന്തിരിഞ്ഞുകളയുന്ന പക്ഷം അല്ലാഹു സത്യനിഷേധികളെ സ്നേഹിക്കുന്നതല്ല; തീര്‍ച്ച. (ഖുർആൻ:3/32)

{ فإن تولوا } أي: أعرضوا عن طاعة الله ورسوله فليس ثم أمر يرجعون إليه إلا الكفر وطاعة كل شيطان مريد { كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُۥ مَن تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُۥ يُضِلُّهُۥ وَيَهْدِيهِ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ } فلهذا قال: {فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْكَٰفِرِينَ} بل يبغضهم ويمقتهم ويعاقبهم أشد العقوبة، وكأن في هذه الآية الكريمة بيانا وتفسيرا لاتباع رسوله، وأن ذلك بطاعة الله وطاعة رسوله، هذا هو الاتباع الحقيقي،

{ഇനി അവര്‍ പിന്തിരിഞ്ഞുകളയുന്ന പക്ഷം}അതായത് : അല്ലാഹുവിനെയും അവന്റെ റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് പിന്തിരിയുന്നവര്‍ അവിശ്വാസത്തിലേക്കും ശൈത്വാനോടുള്ള അനുസരണത്തിലേക്കും അല്ലാതെ അവർ മടങ്ങിപ്പോകുന്ന കാര്യമില്ല. {അവനെ (പിശാചിനെ) വല്ലവനും മിത്രമായി സ്വീകരിക്കുന്ന പക്ഷം അവന്‍ (പിശാച്‌) തീര്‍ച്ചയായും അവനെ പിഴപ്പിക്കുകയും, ജ്വലിക്കുന്ന നരകശിക്ഷയിലേക്ക് അവനെ നയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് എന്ന് അവനെ സംബന്ധിച്ച് എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. (ഖുർആൻ:22/4)} അതാണ് അല്ലാഹു പറയുന്നത്:{ഇനി അവര്‍ പിന്തിരിഞ്ഞുകളയുന്ന പക്ഷം അല്ലാഹു സത്യനിഷേധികളെ സ്നേഹിക്കുന്നതല്ല; തീര്‍ച്ച} അവൻ അവരെ വെറുക്കുന്നു, കോപിക്കുന്നു, കഠിനമായി ശിക്ഷിക്കുന്നു. ഈ മഹത്തായ വാക്യത്തിൽ അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലിനെ പിൻപറ്റുന്നതിനുള്ള വിവരണവും വിശദീകരണവും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. അത് അല്ലാഹുവിനെയും അവന്റെ റസൂലിനെയും അനുസരിച്ചത് കൊണ്ടാണ്, അതാണ് യഥാർത്ഥ പിൻപറ്റൽ. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدْخِلْهُ جَنَّٰتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ وَمَن يَتَوَلَّ يُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِيمًا

വല്ലവനും അല്ലാഹുവെയും അവന്‍റെ റസൂലിനെയും അനുസരിക്കുന്ന പക്ഷം താഴ്ഭാഗത്ത് കൂടി നദികള്‍ ഒഴുകുന്ന സ്വര്‍ഗത്തോപ്പുകളില്‍ അവനെ പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നതാണ്‌. വല്ലവനും പിന്തിരിഞ്ഞു കളയുന്ന പക്ഷം വേദനയേറിയ ശിക്ഷ അവന്നു നല്‍കുന്നതാണ്‌. (ഖുർആൻ:48/17)

{وَمَنْ يَتَوَلَّ} عَنْ طَاعَةِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ {يُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِيمًا} فَالسَّعَادَةُ كُلُّهَا فِي طَاعَةِ اللَّهِ، وَالشَّقَاوَةُ فِي مَعْصِيَتِهِ وَمُخَالَفَتِهِ.

{വല്ലവനും പിന്തിരിഞ്ഞുകളയുന്നപക്ഷം} അല്ലാഹുവിനെയും അവന്റെ ദൂതനെയും അനുസരിക്കുന്നതില്‍നിന്ന്. {വേദനയേറിയ ശിക്ഷ അവന് നല്‍കുന്നതാണ്} എല്ലാ സൗഭാഗ്യവും അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കുന്നതിലാണ്. ദുരിതങ്ങളാകട്ടെ, അവനെ അനുസരിക്കാതിരിക്കുന്നതിലും എതിരു പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിലുമാണ്. (തഫ്സീറുസ്സഅ്ദി)

وَمَن يَعْصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدْخِلْهُ نَارًا خَٰلِدًا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٌ مُّهِينٌ

ആര് അല്ലാഹുവെയും അവന്‍റെ ദൂതനെയും ധിക്കരിക്കുകയും, അവന്‍റെ (നിയമ) പരിധികള്‍ ലംഘിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുവോ അവനെ അല്ലാഹു നരകാഗ്നിയില്‍ പ്രവേശിപ്പിക്കും. അവനതില്‍ നിത്യവാസിയായിരിക്കും. അപമാനകരമായ ശിക്ഷയാണ് അവന്നുള്ളത്‌. (ഖുർആൻ:4/14)

يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى ٱلنَّارِ يَقُولُونَ يَٰلَيْتَنَآ أَطَعْنَا ٱللَّهَ وَأَطَعْنَا ٱلرَّسُولَا۠ ‎﴿٦٦﴾‏ وَقَالُوا۟ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠ ‎﴿٦٧﴾‏ رَبَّنَآ ءَاتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ ٱلْعَذَابِ وَٱلْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا ‎﴿٦٨﴾

അവരുടെ മുഖങ്ങള്‍ നരകത്തില്‍ കീഴ്മേല്‍ മറിക്കപ്പെടുന്ന ദിവസം. അവര്‍ പറയും: ഞങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവെയും റസൂലിനെയും അനുസരിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ എത്ര നന്നായിരുന്നേനെ! അവര്‍ പറയും: ഞങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവേ, ഞങ്ങള്‍ ഞങ്ങളുടെ നേതാക്കന്‍മാരെയും പ്രമുഖന്‍മാരെയും അനുസരിക്കുകയും, അങ്ങനെ അവര്‍ ഞങ്ങളെ വഴിതെറ്റിക്കുകയുമാണുണ്ടായത്‌.  ഞങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവേ, അവര്‍ക്ക് നീ രണ്ടിരട്ടി ശിക്ഷ നല്‍കുകയും അവര്‍ക്ക് നീ വന്‍ ശാപം ഏല്‍പിക്കുകയും ചെയ്യണമേ (എന്നും അവര്‍ പറയും.) (ഖുർആൻ:33/66-67)